29 Mayıs 2013 Çarşamba

Gençler çevreci davranışta çekimser, kız öğrenciler erkeklerden daha duyarlı


Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, Betam, “GENÇLER ÇEVRECİ DAVRANIŞTA ÇEKİMSER, KIZ ÖĞRENCİLER ERKEKLERDEN DAHA DUYARLI” başlıklı araştırma notunu yayınladı.

Gençlerin çevre hakkındaki tutum, bilgi, kaygı ve davranışlarının gelecekte doğal kaynaklar ve onların sürdürülebilirliği üzerinde doğrudan ve dolaylı etkisi bulunuyor. Öte yandan gençlerin çevre sorunları ile neden ve nasıl ilgilendiği ve hangi koşullarda çevreci davranışlar geliştirebildiğinin incelenmesi gelecek kadar bugün için de önemli.

Bahçeşehir Üniversitesi MYO öğretim görevlileri Ahu Ergen ve Seda Gökçe Turan ve Betam Araştırma Görevlisi Dr. Barış Gencer Baykan’ın İstanbul’da lise son sınıfta eğitimine devam eden 16-17 yaş grubunu kapsayan 1034 kişilik örneklemle yaptığı  araştırmada, öğrencilerin çevre duyarlılıkların farklı şekillerde ortaya çıktığı görülüyor.  Öğrencilerin %19’u çevreyle ilgili medya-yayın takibi yaparken %37’si çevresel inisiyatif alıyor. Öğrencilerin %59’u çevresel bilgiye sahipken %69’u çevresel farkındalık gösteriyor ve %70’i etrafına, akranlarına çevre konularında liderlik edeceğini belirtiyor. Araştırmada kız ve erkek öğrencilerin çevreye yönelik davranışlarında, çevresel farkındalık ile bilgi seviyelerinde de farklılıklar gözlemleniyor.


Gençlerin çevre hakkındaki tutum, bilgi, kaygı ve davranışlarının gelecekte doğal kaynaklar ve onların sürdürülebilirliği üzerinde doğrudan ve dolaylı etkisi bulunuyor. Bugünün gençlerinin geleceğin karar vericileri olacağı düşünüldüğünde onların çevre konusunda ne düşündüklerini ve hissettiklerini, neler  bildiklerini ve çevre için ne gibi inisiyatifler almaya hazır olduklarını araştırmak, çevrenin korunmasının geleceği ile ilgili ipuçları vermesi bakımından önem taşıyor.[1] Öte yandan doğa gençlere miras kalacağından gençlerin çevre ve doğayı koruma ile yakından ilgilenmeleri gerektiği savının ötesine geçip gençlerin çevre sorunları ile neden ve nasıl ilgilendiği ve hangi koşullarda çevreci davranışlar geliştirebildiğinin incelenmesi gelecek kadar bugün için de önemli.

Gençlerin çevresel bilgi düzeyini, çevresel tutum ve davranışlarını inceleyeceğimiz araştırmanın ilk bölümünde İstanbul genelinde 12. sınıf öğrencilerinin çevre konusunda bilgi, tutum ve davranışlarını cinsiyet açısından ele alıyoruz. Kadınlar ve erkekler, toplumsal cinsiyet rolleri dolayısıyla çevre sorunlarından farklı derecede etkileniyorlar. Çevre politikalarının karar mekanizmalarında kadınlar ve erkekler eşit biçimde temsil edilmiyorlar. Kadın ve erkek arasındaki toplumsal eşitsizlikler kalkınma, çevre ve iklim değişikliği bağlamında derinleşebiliyor. 1980’lerden itibaren toplumsal cinsiyet ve çevre konusu gündeme gelmeye ve akademik ve siyasi çevrelerce tartışılmaya başlandı. Özellikle Birleşmiş Milletler bünyesinde çevre, iklim ve enerji krizlerinin kadınlar üzerindeki etkilerinin belirlenmesi ve azaltılmasına yönelik çalışmalar başlatıldı.[2] Genç kadın ve erkeklerin çevre ile ilgili konulara bakışını ele almak ve varsa farklılıklar üzerine düşünmek çevresel eğitim süreçlerinin tasarlanması, cinsiyet eşitsizliklerinin giderilmesi ve sürdürülebilirlik politikalarına toplumsal cinsiyetin dahil edilmesi açısından önemli olabilir.

Genç kız ve erkeklerin, çevre bilgisi, çevreye yönelik tutum ve davranışlarını cinsiyet açısından değerlendiren çalışmalarda farklı sonuçlara ulaşılıyor. Erzurum’da 450 lise öğrencisinin çevreye yönelik tutumlarının cinsiyet açısından incelenmesini amaçlayan çalışmada, cinsiyetin çevreye yönelik tutumu kız öğrenciler lehine etkilediği, cevaplayıcıların çevresel düşüncelerini davranışa dönüştürme konusunda ise yetersiz oldukları görülüyor.[3] İstanbul’da ön lisans öğrencileriyle yapılmış bir başka araştırmada kız öğrencilerin çevresel risk puan ortalaması ve çevresel tutumları erkek öğrencilere göre daha yüksek bulunmuş.[4] Öte yandan Finlandiya’da ve ABD’de yapılmış çalışmalarda ise Türkiye’dekinin aksine erkek öğrenciler çevre bilgisi testinde daha yüksek skorlar elde etmişler.[5] Ankara’da özel ve devlet okullarında ortaöğrenimine devam eden 1497 öğrenci ile yapılan araştırmada, kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre çevresel tutumlarının daha olumlu olduğu saptanmış.[6]. Ayrıca, sadece toplumsal değerler açısından değil, farklı kültürler de göz önüne alındığında ve literatürde yapılmış araştırmalar incelendiğinde genel olarak kültürel normlar ve kişinin eğitim durumundan bağımsız olarak kadınların erkeklere göre toplumsal konularda daha fazla ilgi gösterdiği de araştırmacılar tarafından belirleniyor.[7]

Öğrencilerin araştırmanın her bir boyutuna yönelik sorulara katılma oranları şöyle: Çevreci liderlik: %70, çevresel farkındalık %64, çevre bilgisi: %59, çevreyle ilgili insiyatif alma: %37, çevreyle ilgili medya-yayın takibi: %19. Öğrencilerin %70’inin katıldığı çevreci liderlik soruları üçüncü şahısların davranışlarına yönelik yargıları içeriyor. Ne var ki öğrencilerin çevre ile ilgili insiyatif alma sorularına katılım oranı %37’dir.  Bu bulgu çevreci davranış göstermede bireysel olarak harekete geçmede sorunlar olduğuna işaret ediyor. Kız öğrenciler daha fazla çevresel inisiyatif alma eğilimindeler. Ayrıca erkek öğrencilere göre daha fazla çevresel liderlik davranışı sergiliyorlar. Çevre sorunları hakkında bilgi düzeyi konusunda da kız öğrenciler daha önde. Çevreyle ilgili medya ve yayın takibine baktığımızda ise erkeklerin kızlara göre daha fazla yayın takip ettiğini görüyoruz.

Kız öğrenciler daha fazla çevresel inisiyatif alma eğilimindeler

İstanbul’daki  Teknik Liseler, Endüstri Meslek Liseleri, Kız Teknik Öğretim Meslek Liseleri, Anadolu Liseleri’nde eğitimine devam eden 16-17 yaş grubunu kapsayan 1034 örneklemle yaptığımız araştırmada, kız ve erkek öğrencilerin çevreye yönelik davranışlarında, çevresel farkındalık ve bilgi seviyelerinde farklılıklar gözlemledik. Araştırmanın en çarpıcı bulgularından biri çevresel inisiyatif alma oranının (%37) düşük olmasıyla beraber liseye devam eden kız öğrencilerin çevreyle ilgili inisiyatif alma konusunda erkeklerden daha istekli olmaları.

Çevresel inisiyatif almaya yönelik tutumları her zaman yaparım diyen kız ve erkek öğrencilerin oranı şu şekilde farklılaşıyor.

-          Çevreye zarar veren birini çekinmeden uyarırım (Kız öğrenciler: % 55 ; erkek öğrenciler: %48)
-          Okulumuzda çevre ile ilgili bir faaliyet düzenlenirse gönüllü katılmak isterim (Kız öğrenciler:% 38; erkek öğrenciler: % 29)
-          Arkadaşlarım beni çevreye duyarlı olarak bilirler (Kız öğrenciler: % 54 ; erkek öğrenciler: % 45)
-          Yaşanabilir bir çevre için gerekirse uzun sure ücretsiz çalışabilirim ( Kız öğrenciler: %26; erkek öğrenciler: % 21)
-          Çevre konusunda bilgilerimi arkadaşlarımla paylaşıyorum (Kız öğrenciler: % 38; erkek öğrenciler: %38)
-          Bir ürün alırken atığının geri dönüşümlü olmasına dikkat ederim (Kız öğrenciler: % 37; erkek öğrenciler: % 34)
-          Daha pahalı da olsa çevreye zarar vermeyen ürünleri tercih ederim (Kız öğrenciler: 32; erkek öğrenciler: % 35)




[1] Meinhold ve Malkus, 2005, s.512
[2] Politika Dökümanı: Kadın ve Çevre. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, 2008; Toplumsal Cinsiyet ve Çevre, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi,2010
[3] Kaya ve diğ, 2009, s.43
[4] Yurtseven ve diğ, 2010
[5] Meinhold ve Malkus, 2005, s.511., Tikka ve diğ, 2000, s.15-16
[6] Tuncer ve diğ. 2007, s:215
[7] Tuncer ve diğ, A.g.e.

 Ahu Ergen, Öğretim Görevlisi, Bahçeşehir  MYO, ahu.ergen@bahcesehir.edu.tr
Seda Gökçe Turan, Öğretim Görevlisi, Bahçeşehir MYO, sedagokce.turan@bahcesehir.edu.tr
Barış Gençer Baykan, Araştırma Görevlisi Dr., Betam, baris.baykan@bahcesehir.edu.tr

Araştırmanın tamamına ulaşmak içim tıklayınız

27 Mayıs 2013 Pazartesi

Dünya Organik Kongresi Bildiri Çağrısı


13-15 Ekim 2014 tarihlerinde, Buğday Derneği organizasyonunda, İstanbul’da yapılacak olan 18. IFOAM Dünya Organik Kongresi için Bildiri Çağrısı başladı. Organik dünyanın en büyük etkinliği olan kongre, Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı’nda gerçekleşecek. Üç yılda bir Uluslararası Organik Tarım Hareketleri Federasyonu (IFOAM) tarafından düzenlenen Dünya Organik Kongresi’nde 2500-3000 organik ürün paydaşı ve delege bir araya gelecek.

 Kongre üç bölümden oluşuyor: Ana Bölüm, Bilimsel Bölüm ve Uygulayıcı Bölümü. 

Ayrıca, çeşitli girişimlerin organik dünyaya katkılarını vurgulayan bir dizi atölye çalışması da düzenlenecek. Ana Bölüm, “Organik Vizyonu Oluşturmak” ve “Organik Dünyayı Büyütmek” başlıklarıyla iki paralel oturumdan oluşacak ve küresel organik dünyanın geleceğini tartışacak panel konuşmacılarını ağırlayacak. Bilimsel Bölüm, sistemler, bitki yetiştirme, hayvancılık, sosyo-ekonomi, ürün işleme, ticaret ve beslenme gibi alanlarda çalışan araştırmacıların bulgularını sunmasını hedefliyor. Uygulayıcı Bölümü, organik gıda ve tarımı, uygulama, strateji ve sosyo-kültürel durum açılarından pratik bilgi ve deneyimlerin paylaşılması için bir ortam sağlayacak. 

Atölye çalışmaları, kongre katılımcılarıyla paylaşmak isteyen kurum ve girişimlere açık. 

Ana Bölüm, Bilimsel Bölüm ve Atölye Çalışmaları için başvurular yalnızca İngilizce olarak yapılabiliyor. Uygulayıcı Bölümü için ise hem İngilizce hem Türkçe başvuru yapılabilir. Panel konuşmacısı olmak, bildiri sunmak ya da atölye çalışması düzenlemek için son başvuru tarihi, 30 Eylül 2013. Siz de bilgi ve deneyimlerinizi paylaşarak organik sektörün güçlenmesine katkıda bulunabilirsiniz.

 18. IFOAM Dünya Organik Kongresi ve bildiri gönderimi ile ilgili tüm bilgilere www.owc2014.org adresinden ulaşabilirsiniz.

Kongrede görüşmek dileğiyle, Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...