İklim değişiyor, durdurabiliriz

2008'de Medyada Çevre

Son yılarda çevreye ve çevre sorunlarına yöneltilen ilginin somutlaştığı alanlardan biri de medya. İklim değişikliğinin etkileri, enerji krizi, gezegenin geleceğinin tehlikede olduğunu vurgulayan bilimsel raporlar, çevre teknolojilerindeki gelişme ve sivil toplum faaliyetleri, medyanın çevreye daha yakından bakmasını sağlıyor. Çevre konusunda küresel düzeyde yapılan tartışmalar Türkiye’de de yankı buluyor. Özellikle son yıllarda yazılı ve görsel basında çevre haberlerin sayısının arttığını, özel bölümler ve ekler hazırlandığını, çevre kuşakları ve programlarının yayın akışına dahil olduklarını gözlemliyoruz. Bu çerçevede 2008 yılında çevre haberlerinin medyada ne şekilde yer aldığını, hangi konulara ağırlık verildiğini ve yıl içindeki çevre haberi dağılımını incelemek için Hürriyet, Zaman ve Sabah gazetelerinin internet sitelerinde tarama yaptık.

Arşivlerinden önce içinde “çevre” sözcüğü geçen haberleri alıp, bunların arasından çevre ile ilgili olmayanları eledikten sonra 12 konu başlığı (Doğa, Su, Orman, Kirlilik, Farkındalık, Enerji, Çevre Teknolojileri, Atık, İmar, Deniz, Küresel Isınma ve Diğer) altında sınıflandırdık. Ayrıca son 10 yılda “Küresel Isınma” ve Yenilenebilir Enerji” konularının bu üç gazetede ne kadar yer bulduklarını inceledik. Adı geçen gazeteleri ele almamızın başlıca sebebleri tirajları, web sitelerinin izlenme oranları, ayrı medya gruplarına ait olmaları ve internet sitelerinin teknik olarak bu şekilde bir tarama yapmaya uygun olmasıydı. Bu araştırma değerlendirilirken haberlerin, gazetelerin web arşivlerindeki haber arama kısıtları ve kodlamadaki muhtemel çakışmalar göz önünde bulundurulmalıdır.

Üç gazetedeki çevre haberlerinin toplamı 2438’e ulaşıyor. Konu bazında ilk üç şu şekilde sıralanıyor: Farkındalık (497), Kirlilik (306), Orman (303). Son üç sırayı Diğer (111), Deniz (107), Maden (42) haberleri alıyor. Bu sıralamada dikkat çeken her üç gazetede de ilk üç konu arasında yer alan Farkındalık ve Orman haberlerinin toplamda da ilk üç içinde olması ve Kirlilik konusunun, tek tek gazetelerde ilk üçe girmemesine rağmen toplamda ikinci sıraya yerleşmesi. İmar, Deniz ve Maden konuları her üç gazetede de son sıralarda yer alıyor. Kentleşmenin getirdiği rant olanakları, madencilik faaliyetlerinin çevresel etkileri,deniz rezervlerinin azalması gibi sorunların önemi ve güncelliği düşünüldüğünde medyada daha az yer almaları dikkat çekici.Ayrıca gazetelerin web sayfalarında bir günde yer verdikleri haberlerin sayısının binlerle ifade edildiği düşünüldügünde çevre haberlerinin yıllık sayısının toplam haberlerin çok küçük bir bölümünü oluşturduğunu söyleyebiliriz.

Geçtiğimiz yıllarda öne çıkan çevre konularından “Küresel Isınma”yı ve “Yenilenebilir Enerji” yi anahtar kelime olarak belirleyerek web arişivinde yaptığımız son 10 yılı kapsayan taramada şu sonuçlara ulaştık. Küresel Isınma konusunda 2007 yılına kadar küresel ısınma konusuna değinen haber sayısı düşük seviyedeyken bu yıl her üç gazetede de haber sayısında en yüksek seviyesine ulaştığı gözleniyor. 2007’de Zaman’da küresel ısınma 1472 haberde geçerken Hürriyet ve Sabah yaklaşık aynı sayıda haberde bu konuya değiniyor.(735-736). 2008 yılında her üç gazetede de düşüş yaşanıyor. Yenilenebilir Enerji konusunda da 2003 yılından sonra haber sayısı artışa geçiyor ve 2008 yılında her üçünde de tepe noktasına ulaşıyor. Zaman (249), Sabah (173), Hürriyet (156).

Barış Gençer Baykan

Araştırmanın tamamına http://www.betam.bahcesehir.edu.tr/ adresinden ulaşabilirsiniz.

2.Küresel Isınma Kurultayı

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, II. Küresel Isınma Kurultayı’nı düzenleme çalışmalarına devam ediyor.Cemiyet, küresel ısınma sorununa kamuoyunun dikkatini çekmek amacıyla, geçen yıl düzenlediği Küresel Isınma Kurultayı’nın ikincisini 7 Mayıs 2009'da gerçekleştirecek. Bilimsel desteğini Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu ve Doç.Dr Doğanay Tolunay’ın sağladığı 2008 Kurultayı’nın sonuç bildirgesine ulaşmak için tıklayınız. 7 Mayıs’ta TGC Cağaloğlu merkezinde yer alan Burhan Felek Konferans Salonu’nda gerçekleştirilecek olan 2009 Kurultayı için hazırlık toplantısı 2 Şubat’ta TGC Lokali’nde yapıldı. TGC Genel Sekreteri Celal Toprak ve İstabul Üniversitesi öğretim üyesi Doç.Dr Doğanay Tolunay moderatörlüğünde gerçekleşen ve 2 saat süren toplantıya geniş bir katılım oldu. Gündemin iki maddesi taslak program ve İlkokullara yönelik düzenlenecek yarışmaydı. Biliminsanları, basın mensupları, il/ilçe çevre müdürleri, yerel yönetim temsilcileri, şirket temsilcileri, ekonomistler, iletişimciler, stk temsilcilerinden oluşan yaklaşık 40 kişilik topluluk kurultay programında öncelik verilmesini istedikleri konuları belirttiler. Kurultay programının şekillenmesi ve kurultay kapsamında yer alacak etkinlikler konusunda görüş ve düşüncelerini paylaştılar. Toplantıda genel olarak cemiyetin bu kurultayla gerçekleştirmeyi hedefledikleri ve olanakları, küresel ısınma ve iklim değişikliği sorununa yaklaşımlar, Kopenhag sürecinde bu sorunların çözümlerine yönelik öneriler, insanların dikkatini bu konuya çekecek tarzlar ve etkiyi arttıracak faktörler, yerel yöneticilerin bu konudaki rolü gibi birçok konu tartışıldı. 2008 yılında yazılı basına ağırlık verildiği Hürriyet, Milliyet, Akşam ve Sabah gazetelerinden temsilcilerin katılımıyla “Medya’nın Küresel Isınma’ya yaklaşımı”başlıklı bir panel düzenlendiği dile detirildi. . Bu yıl daha çok görsel basına ağırlık verilmesi üzerinde duruldu ve Kanal D, ATV, Star TV, Show TV’nin temsilcileriyle yapılması planlanan panel üzerinde tartışıldı.. Katılımcılar, küresel ekonomik kriz bağlamında küresel ısınma-ekonomi ilişkisine değinen panelin taslağı üzerinde fikir belirttiler ve bu konuya gerçekten hakim uzmanların davet edilmesi üzerinde fikir birliğine vardılar. “Küresel Isınma ve Yaşam”konulu yarışma organizasyonu hakkında kurultay koordinatörü Seda Poyraz ayrıntılı bilgi verdi ve katılımcılar ödüllerin arttırılması ve çevreci ödüller verilmesini önerdiler. Yapılan son değerlendirmede Kurultay’ın yıl boyu etkinliklerle devam etmesi, bir izleme komitesi oluşturulması ve basında etkinliğin en geniş şekilde yer alması konularında görüş ve temenniler bildirildi.

Iklimi Kurtar Dunyayi Degistir - Basin Aciklamasi

Düşük Karbon Ekonomisine doğru

Geçen hafta İngiltere’de, iklim değişikliği ile mücadelede büyük bir adım atıldı. Parlamento, 2050'ye kadar sera etkisi yaratan gazların atmosfere salımının % 80 azaltılmasını öngören kanun tasarısını kabul etti ve dünyada sergazlarının azaltılması konusunda uzun dönemde bağlayıcı karar alan tek ülke oldu. Bu kararın arkasında İklim Değişikliği Yasası’nın bir parçası olarak oluşturulan İklim Değişikliği Komitesi var. Düşük Karbon Ekonomisi İnşa Etmek- Birleşik Krallığın İklim Değişikliği ile Mücadeleye Katkısı raporunu hazırlayan komite hükümetin bu konuda yaptıklarını izleyecek ve düzenli olarak rapor verecek. Hükümetin kaydedeceği gelişme üzerine ilk raporunu 2009 Eylül ayında yayınlayacak. Seçimle gelecek hükümetleri de bağlayacak bu yasanın takibini Komite yapacak fakat henüz yaptırımlarla ilgili bir konu gündeme gelmiş değil. İngiltere’nin bu atılımı Avrupa ve dünyadaki hükümetlerin iklim değişikliği politikalarını uluşturmada iyi bir örnek olabilir. Hükümetin iklim değişikliği konusunda bağımsız bir komitenin önerilerini kabul etmesi ve bağlayıcı kararlar alması da ayrıca önemli. Ulusal bir hükümet bunu gerşekleştirebilirse uluslararası topluluk da hükümetlerin işbirliği ile kurulacak ve hükümetleri bağlayıcı kararlar alabilecek bir kurum yaratabilir. 2002 yılında Fransa’da yapılan Avrupa Sosyal Forumu’nda dikkatimi çeken Dünya Çevre Örgütü [World Environment Organization- WEO ya da Küresel Çevre Örgütü Global Environmental Organization- GEO] tartışmaları yeniden alevlenebilir.

Bu arada Polonya’nın Poznan kentinde "İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi"nin 14'üncü Taraflar Konferansı ile Toplantısı 1-12 Aralık tarihlerinde yapılacak. 186 ülkeden hükümet yetkililerinin, sivil toplum temsilcilernin, bilim adamlarının ve iş dünyası temsilcilerinin katılacağı toplantıda, 2012’de sona erecek Kyoto anlaşmasının yerine gelebilecek bir anlaşmanın müzakereleri yapılacak. Konferansa Türkiye’den, Çevre ve Orman Bakanlığı başkanlığında, Dışişleri, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Sanayi ve Ticaret, Ulaştırma, Sağlık, Maliye, Bayındırlık ve İskan Bakanlıkları ile TÜBİTAK yetkililerinden oluşan yaklaşık 50 kişilik bir heyet katılacak. Türkiye’den çevreciler de toplantılara katılacaklar hatta aşağıdaki etkinlik haberinde okuyabileceğiniz gibi Poznan’daki eylemlere İstanbul’dan canlı bağlantı kurulacak. 6 Aralık Cumartesi İstanbul/Beşiktaş’ta düzenlenecek İklim Zirvesi’nin programı şöyle

-12.00“Küresel Isınmayı Durdur Dünyayı Değiştir” kitlesel basın açıklaması -14.30 İklim Değişikliği Forumu; Aktivistler ve Kampanya sözcülerinin konuşması
Türk Tabipler Birliği (TTB), Petrol-İş Sendikası, DİSK, Eğitim-Sen 2 No'lu Şube, Yeşiller Partisi, Greenpeace, Çiftçi Sendikaları Konfederasyonu, Küresel BAK, Doğa Derneği, Açık Radyo, KEG, Uluslararası Af Örgütü, Munzur'u Koruma Kurulu, Hasankeyf'i Yaşatma Girişimi, Suyuma Dokunma Kampanyası, DSİP.Harun Tekin, Serap Yağız, Taner Öngür, Mehmet Ali Alabora, Zeynep Casalini

-16.30 Polonya/ Poznan eylemleri ile görüntülü canlı bağlantı (Ümit Şahin ve Greenpeace'in katkılarıyla)
- 17.00 Film Gösterimleri
Uyan, Kafayı Ye, Sonra da Aklını Başına Topla / Leo MurrayThe story of stuff /Annie Leonard
- 18.00 Konserler

Marsis, Beton Orman dan… King Seroman Regaae Dj Set, Sultan Tunc ve Dub Kurtulus Bandosu, Iya Waves

Mekan:Beşiktaş Meydanı (Basın Açıklaması)Çadır Bar, Köyiçi Cad. No:10, Beşiktaş

İletişim için:
Tel:0555-863 16 36
www.yesiller.org
www.kureseleylem.org